- شما هیچ آیتمی در سبد خرید خود ندارید
- قیمت کل: 0 تومان
کشت گل محمدی و عوامل محیطی مؤثر بر عملکرد آن
یکی از کشت‌های استراتژیک در مناطق کشت گل‌محمدی است. سازگاری و پایداری گل‌محمدی در برابر شرایط نامساعد محیطی و توجیه اقتصادی بالای آن از جمله عواملی هستند که کشت این محصول را مورد توجه کشاورزان قرار داده است. گل‌محمدی از گذشته‌های دور مصارف خوراکی و دارویی داشته و اصلی ترین محصول آن گلاب است که سالیان متمادی در ایران در حال تولید است. گل‌محمدی ابتدا در مناطقی از جمله بالکان، آسیای جنوب شرقی و ایران یافت شده و در نهایت تا به امروز در بسیاری از مناطق جهان کشت شده است.
پراکنش جغرافیایی گل محمدی
گل‌محمدی، درختچه‌ای از خانواده رزها بوده که از خارهای ریز زیادی تشکیل شده که قلابی شکل و پهن هستند. درختچه‌های گل‌محمدی حدود ۶ تا ۱۲ گل تولید می‌کند. از جمله ویژگی‌های بارز گل‌محمدی که منجر به کشش کشاورزان به سمت آن شده، مقاومت بالای آن نسبت به خشکی است به طوری که در برخی مناطق در طول سال تنها به یک یا دو مرحله آبیاری نیاز دارد. البته در این مناطق شاهد کاهش عملکرد به علت کم آبی خواهیم بود. از جمله مقاومت‌های دیگر آن می‌توان به مقاومت در برابر شوری، سرما و فقر مواد غذایی اشاره کرد. اما اگر در شرایط با خاک حاصلخیز، آبیاری منظم و کوددهی مناسب کشت شود عملکرد آن به ۵ تا ۷ تن در هکتار هم می‌رسد.
در نتیجه به اختصار به توضیح شرایط مساعد برای کشت گل‌محمدی می‌‌پردازیم تا کشاورزان بتوانند حداکثر تناژ مناسب را برداشت کنند.
آبیاری: مقدار مورد نیاز برای آبیاری درختچه‌های گل‌محمدی با توجه به بافت خاک و شرایط تبخیر و تعرق تعیین می‌شود و از ۴ تا ۶ هزار مترمکعب در سال در هکتار متغیر می‌باشد. حساسترین مرحله رشدی گل‌محمدی به کمبود آب، زمان گلدهی آن بوده که با تأمین کافی آب در این مرحله عملکرد اقتصادی گل را شاهد هستیم. لازم به ذکر است که آبیاری قطره‌ای منجر به افزایش ۶۵ درصدی میزان گلدهی می‌شود. اما عموماً مدار آبیاری این محصول در کاشان ۱۵ روزه بوده که به صورت سطحی انجام می‌گیرد.
خاک: بهترین خاک مناسب برای کشت گل‌محمدی خاک رسی شنی می‌باشد اما کشت این محصول در زمین‌های سنگین دارای بافت متوسط و در کوهپایه‌های دارای سنگریزه زیاد و فقیر نیز موفقیت آمیز بوده است.
نور: نور و سایه هر دو در زمان مناسب برای کشت گل‌محمدی مورد نیاز می‌باشد. سایه اثر مطلوبی روی گل‌محمدی ندارد اما برای تعدیل نور در محل کشت گل‌محمدی نیاز است. نور مستقیم خورشید عملکرد اسانس گل‌محمدی را به نصف تقلیل می‌دهد.
دما: دما عامل مهمی در تشکیل جوانه گل بوده که اختلاف دمای ۳ تا ۴ درجه سانتیگراد بین شب و روز شرط اصلی آن می‌باشد. دمای ۱۵ تا ۲۰ درجه سانتیگراد نیز برای غنچه دهی و ۵ تا ۱۵ درجه سانتیگراد برای اسانس دهی لازم است. گزارشات نشان داده تا دمای بالای ۲۰ درجه سانتیگراد، سنتز و تولید اسانس را افزایش می‌دهد.
دمای بسیار کم در شب یکی از عوامل بازدارنده در گلدهی گل‌محمدی است. همچنین وقوع یخبندان در زمان تشکیل جوانه گل یا در زمان رشد رویشی اولیه باعث خسارت می‌شود.
رطوبت و باد: بارندگی، بادهای شدید و دوره‌های آفتاب طولانی از عوامل خسارت زا در گلدهی می‌باشد. بارندگی منجر به خسارت به گل و کاهش محتویات اسانس می‌شود. بادهای شدید به گل صدمه زده و بادهای سرد، خشک و گرم باعث کاهش اسانس گل می‌شود. همچنین دوره‌های آفتاب طولانی، گلدهی را کم کرده و وجود دوره‌های گرم و خشک در طول گلدهی به سرعت محتویات اسانس را کم می‌کند.
کاشت، داشت و برداشت گل محمدی
زمان کشت گل‌محمدی در اواسط پاییز بعد از خزان درختان و یا در اواسط زمستان و قبل از بیدارشدن درختان صورت می‌گیرد. تجربه ثابت کرده است که بهترین کیفیت اسانس گل‌محمدی در ارتفاعات بالاتر و شرایط دیم رخ می‌دهد. البته باید توجه داشت مناطقی با حداقل میزان بارندگی سالیانه ۲۵۰ میلی‌متر با پراکنش مناسب جهت کشت گل‌محمدی به صورت دیم پیشنهاد می‌گردند. پیش از کاشت گل‌محمدی باید عملیات شخم عمیق انجام گردد تا شرایط مناسب جهت کشت فراهم آید. فاصله بین ردیف و بوته‌های گل‌محمدی در کشت کرتی و جوی و پشته‌ای متفاوت می‌باشد. در کشت کرتی فاصله را ۵/۳ در ۵/۲ و در جوی و پشته‌ای ۲ در ۳ متر در نظر می‌گیرند. کاشت درختچه گل‌محمدی در عمق ۱*۱*۱ انجام می‌گیرد. در این کشت استفاده از کودهای دامی پوسیده و کودهای کامل گرانوله به‌صورت چالکود به شدت توصیه می‌گردد. دوره تغذیه این گیاه طولانی مدت بوده و نیاز به برنامه ریزی دقیقی به جهت عملکرد اقتصادی دارد. حساسترین مرحله به تأمین عناصر غذایی در این گیاه، بین مراحل رشد جوانه و گلدهی می‌باشد که تأمین نیتروژن، فسفر، پتاس و آهن از اهمیت بالایی برخوردار است.
به جهت دریافت دستورالعمل کودی این گیاه با کارشناسان مجرب منطقه خود تماس بگیرید.
بهترین زمان جهت تکثیر گل‌محمدی در مرحله خواب و استراحت گیاه می‌باشد. رایج ترین روش جهت تکثیر گل‌محمدی، قلمه و پاجوش می‌باشد. در روش قلمه زنی، قلمه‌هایی سخت و نیمه سخت که بیشترین مقدار ریشه‌زایی را دارند تهیه شوند. ضخامت قلمه‌ها باید به اندازه یک مداد و به طول ۲۰ سانتی متر باشد. در تکثیر به روش پاجوش نیز پاجوش‌های ریشه‌دار از پایه مادری جدا شده و پس از آماده سازی زمین آن را کشت و بلافاصله بعد از کشت باید آبیاری کرد.
گل‌محمدی در طول مراحل کاشت تا برداشت نسبتاً به آفات و بیماری‌ها مقاوم می‌باشد اما در این بخش به ذکر مواردی که می‌تواند بوته این گیاه را آلوده کنند، اشاره می‌شود. از جمله آفات گل‌محمدی می‌توان به جوانه‌خوار سبز، سوسک سرشاخه‌خوار، شته‌ها کنه‌ها، شپشک‌ها و تریپس‌ها اشاره کرد. سفیدک سطحی مهم‌ترین بیماری گل‌محمدی است که برای کنترل آن از سمومی مانند بلیس و دومارک می‌توان استفاده کرد.
زمان برداشت گل‌محمدی از اوایل خرداد ماه تا اواسط تیرماه انجام می‌گیرد. بهترین زمان برداشت گل‌محمدی صبح هنگام می‌باشد. بلافاصله پس از بازشدن گل‌های گل‌محمدی، برداشت آن‌ها آغاز می‌شود و اگر تأخیر در برداشت صورت گیرد، رنگ گلبرگ‌ها سفید شده و می‌ریزد. هر چه رنگ گلبرگ‌های گل‌محمدی سرخ تر باشد برای گلاب‌گیری مناسب‌تر هستند. در این زمان کارگاه‌های سنتی و صنعتی با وسایل تقطیر گل‌ها را قبل از باز شدن جمع آوری کرده و به همراه بخار آب در دیگ‌های مختلف تقطیر می‌نمایند. از هر ۳۰۰۰ کیلوگرم، حدود یک کیلو اسانس به دست می آید. میزان گل تولید شده در هکتار پرورش گل‌محمدی۳۵۰۰ کیلوگرم می‌باشد.
