اغلب در پاییز تا بهار از تنه و شاخه درختان هسته دار تراوش صمغ را شاهد هستیم.
علل مختلفی مثل بیماریها، آفات و صدمات فیزیکی و هورمونی عموما در خروج صمغ دخالت دارند، که دراین مقاله به بررسی اجمالی دلایل اصلی آن می پردازیم :
- اگر تراوش صمغ بصورت چسبنده و بیضی شکل روی پوست در شاخه یا تنه، برنگ تیره و شفاف و بصورت متمرکز رویت شود، احتمالا بیماری قارچی سیتوسپورایی یا شانکر باکتریایی باشد!!
تمیز کردن محل خروج شیرابه با جسم تیز و مالیدن ترکیبات مس یا بردو در هوای خشک میتواند در کنترل این دو بیماری موثر باشد.
- علت دیگر حمله آفات ساقه خوار و پوست خوار به تنه درختان میباشد که از محل سوراخ تغذیه شاهد تراوش صمغ بصورت مارپیچی خواهیم بود. این شیرابه برنگ کهربایی روشن است و حتی ممکن است با فضولات لارو مخلوط شود. اغلب پوست خواران در شیرابه خارج شده خفه شده و تلف میشوند ولی درخت ضعیف میگردد. در هسته داران لارو سرچکشی بیشترین خسارت را دارد.
مهمترین روش مبارزه تقویت درختان میباشد
- در عوامل فیزیکی مثل سرما، خسارت ادوات باغبانی و شخم زنی، ضربات باد به شاخه و… خروج صمغ از شکاف پوست ترک خورده برنگ روشن و شفاف که بعدا خشک شده قابل رویت است. این صمغ عامل پاتوژنیک ندارند و در خروج شیرابه در حد ضایعه پوستی میماند.
در این حالت تراوش صمغ بیشتر جنبه دفاعی دارد و باعث ممانعت از ورود پاتوژن به درون بافت درخت می گردد.
- یکی از دلایل خروج شیرابه یا صمغ از تنه و مخصوصا سرشاخه های بالایی درختان شانکر باکتریایی است، که پیش تر به صورت مفصل به آن پرداختیم.
جهت مطالعه مقاله شانکر اینجا کلیلک کنید
حذف سرشاخه های آلوده و خشک شده و خارج کردن آن ها از باغ
حذف شیره های ترشح شده از تنه درخت و پانسمان کردن با ترکیبات مسی
محلول پاشی با مس بعد از ریزش ۷۰ درصد برگ ها در پاییز
تنظیم دور آبیاری و ایجاد فاصله بین آب با تنه درخت
ضد عفونی وسایل هرس و پانسمان پس از هر بار استفاده برای هر درخت
مدیریت علف های هرز
تقویت درختان با تغذیه اصولی
- تنش های دمایی، مثلا هوا به شدت سرد شود که باعث ترک خوردن پوسته درخت شود یا تنش آبی (آبیاری بیش از حد و یا عدم آبیاری به مدت طولانی به نوعی که گیاه دچار تشنگی و در نتیجه ترک خوردن پوست گردد).
- آلودگی های قارچی که معمولا به دلیل شیوه های نادرست آبیاری و عدم استفاده دقیق از کودهای حیوانی می باشد.
نکته : شیره زدن درخت باعث می شود دیگر حشرات و همچنین انواع قارچ ها و باکتری ها به سمت درخت جذب شده و باعث ایجاد بیماری های ثانویه در درخت ها شوند. پس به منظور جلوگیری از آلودگی های ثانویه عموما توصیه می شود درختان تقویت شده و آبیاری منظم صورت گیرد همچنین در فصل رشد از محلول پاشی کود کلات مس روی شاخ و برگ و اکسی کلرور مس یا بردوفیکس روی تنه های صمغ زده استفاده شود تا از بروز بیماری های قارچی و باکتریایی پیشگیری بعمل آید.
اقدامات مهم پاییزی در باغات جهت پیشگیری
- محلول پاشی درختان با کود فروت ست جهت تقویت جوانه های بارده سال آینده وجلوگیری ازکاهش میوه(قبل از ریزش برگها) اگر برگها زرد شده زمان سپری شده است.
- استفاده از کلسیم به صورت محلول پاشی و یا نیترات کلسیم همراه با آبیاری باغات بعد از برداشت (علی الخصوص در درختان پسته)
- باتوجه به شیوع آفت مگس سفید و عسلک بر روی درختان مرکبات، سمپاشی با یکی ازسموم سیستمیک به همراه صابون محلولپاشی
- رنگ آمیزی تنه درختان با مخلوط بردو یا تنه مال درختان جهت جلوگیری از انتشار بیماری شانکر(خروج شیره و صمغ تنه درختان)
- محلول پاشی با اسیدآمینه جهت جلوگیری ازشوک سرمایی
- سم پاشی با اکسی کلرور مس یا بردوفیکس جهت پیشگیری از بیماری های قارچی