سموم خطرناک را بشناسیم ؟
امروز استفاده از سموم شیمیایی در کنترل علف های هرز ، بیماری ها و آفات گیاهی از اجزای جدایی ناپذیر سیستم های کشاورزی محسوب می گردد.
بنابراین نیاز است که کشاورزان و باغداران در کاربرد این مواد شیمیایی نهایت دقت را لحاظ نمایند. یکی از اصولی که نیاز است در هنگام استفاده از سموم شیمیایی مورد توجه قرار گیرد ، میزان سمیت آن ها می باشد .
برخی از سموم از نظر درجه سمی بودن بسیار خطرناک بوده و حتی تماس پوستی با آن ها می تواند عواقب جبران ناپذیری بر بدن انسان و موجودات زنده به بار آورد.بنابراین نیاز است که سموم خطرناک را شناخته و در هنگام استفاده از آنها تمام موارد ایمنی را رعایت کنیم .
سازمان بهداشت جهانی who سموم شیمیایی کشاورزی را براساس میزان سمیت آنها برای انسان ها به چند دسته تقسیم بندی می کند که شامل :
- سمیت خیلی زیاد
- سمیت زیاد
- سمیت متوسط
- سمیت کم
این طبقه بندی براساس شاخصی به نام LD50 انجام می شود.
منظور LD50 از مقدار سمی می باشد که قادر است ۵۰ درصد حیوانات مورد آزمایش (موش صحرایی) را بکشد.
به بیان دیگر هر چقدر میزان این شاخص کمتر باشد یعنی مقدار کمتری از این سم برای کشتن حیوانات مورد آزمایش ، کفایت می کند، بنابراین آن سم کشنده تر و خطرناکتر است .
میزان شاخص LD50 بر روی برچسب سموم درج می شود .قبل از مصرف سم این عدد را از برچسب سم استخراج و با جداول زیر تطبیق دهید تا از درجه سمیت محصولی که می خواهید از آن استفاده کنید مطلع شده و نکات ایمنی لازم را در نظر بگیرید.
در جدول زیر طبقه بندی سموم بر اساس استاندارد های ساز مان بهداشت جهانی ذکر شده است . در این جدول میزان سمیت بر اساس نحوه تماس به دو گروه گوارشی (هر گونه تماسی دهانی مانند خوردن و آشامیدن ) و تماسی (تماس پوست و هر قسمت از بدن ) تقسیم شده است .
نکات :
- سموم شیمیایی در هریک از گروه فوق که قرار گیرد، لازم است که تمام نکات ایمنی در هنگام استفاده از آن ها لحاظ گردد.
- به طور مثال اگر سمی در گروه کم خطر قرار گیرد به این معنی نیست که برای سلامتی انسان هیچ خطری ندارد، بلکه هر گونه تماس گوارشی یا تماسی با آن می تواند برای سلامتی انسان مضر باشد و لازم است در صورت تماس با سم حتما به پزشک مراجعه و اقدامات اورژانسی لازم انجام شود.
- این گروه بندی ها فقط میزان کشندگی سموم را نشان می دهد.
- در هنگام استفاده از سموم شیمیایی لازم است که لباس کار مناسب دستکش و ماسک مناسب استفاده شود .
- باید توجه داشت که استنشاق برخی از سموم نیز می تواند سبب بروز حالت تهوع، سرگیجه و حتی بیهوشی و منجر به مرگ می شود سموم گروه la و lb
سموم که دارای فرمولاسیون جامد هستند.
سمیت خیلی زیاد گروه la |
اگر LD50 گوارشی یک سم (علفکش ، آفت کش ، قارچ کش و …)
بین ۰ تا ۵۰ و یا LD50 پوستی آن بین ۰ تا ۱۰ باشد، آن سم در گروه فوق العاده خطر ناک قرار می گیرد. |
سمیت زیاد گروه lb |
اگر LD50 گوارشی یک سم بین ۵ تا ۵۰ و یا LD50 پوستی آن بین ۱۰ تا ۱۰۰ باشد ، آن سم در گروه خطرناک قرار می گیرد. |
سمیت متوسط گروه II |
اگر LD50 گوارشی یک سم بین ۵۰ تا ۵۰۰ و یا LD50 پوستی آن بین ۱۰۰ تا ۱۰۰۰ باشد، آن سم در گروه نیمه خطرناک قرار می گیرد. |
کم خطر گروه III |
اگر LD50 گوارشی یک سم بین ۵۰۰ تا ۲۰۰۰ و یا LD50 پوستی آن بیشتر از ۱۰۰۰ باشد ، آن سم د رگروهکم خطر قرار می گیرد روی برچسب این سموم باند سبز رنگ بدون علامت جمجه انسان درج شده است. |
سمومی که دارای فرمولاسیون مایع هستند.
سمیت خیلی زیاد گروه la |
اگر LD50 گوارشی یک سم (علفکش ، آفت کش ، قارچ کش و …)
بین ۰ تا ۲۰ و یا LD50 پوستی آن بین ۰ تا ۴۰ باشد، آن سم در گروه فوق العاده خطر ناک قرار می گیرد. |
سمیت زیاد گروه lb |
اگر LD50 گوارشی یک سم بین ۲۰ تا ۲۰۰ و یا LD50 پوستی آن بین ۴۰ تا ۴۰۰ باشد ، آن سم در گروه خطرناک قرار می گیرد. |
سمیت متوسط گروه II |
اگر LD50 گوارشی یک سم بین ۲۰۰ تا ۲۰۰۰و یا LD50 پوستی آن بین ۴۰۰ تا ۴۰۰۰ باشد، آن سم در گروه نیمه خطرناک قرار می گیرد. |
کم خطر گروه III |
اگر LD50 گوارشی یک سم بین ۲۰۰۰ تا ۳۰۰۰ و یا LD50 پوستی آن بیشتر از ۴۰۰۰ باشد ، آن سم درگروه کم خطر قرار می گیرد روی برچسب این سموم باند سبز رنگ بدون علامت جمجه انسان درج شده است. |
بسیار عالی