نکات ضروری در کشت پیاز: راهنمای جامع

پیاز یکی از مهم‌ ترین محصولات کشاورزی است که به‌ عنوان یکی از مواد غذایی اصلی در سفره‌ های مردم در سراسر جهان شناخته می‌ شود. با شروع فصل کاشت، رعایت نکات مهم در کشت پیاز می‌تواند به افزایش عملکرد و کیفیت محصول کمک کند. در این مقاله، به بررسی نکات ضروری در کشت پیاز می‌ پردازیم.

1. انتخاب بذر مناسب

بذر پياز تقريبا يک هرم مثلث القاعده نامرتب و رنگ آن سياه است و ابعاد آن به شرح زیر می باشد:

• عرض: 1 تا 2 میلی‌متر
• طول: 3 تا 4 میلی‌متر
• قطر: 0.5 تا 1 میلی‌متر

وزن 1000 دانه بذر پياز 2/7 تا 4 گرم است . بذر پياز در بهترين شرايط نگهداری قوه ناميه خود را  به مدت طولانی حفظ می كند ولی بهتر است بذر يكساله كشت گردد. برای تهیه بذر می بایستی از منابع مطمئن و شرکت های معتبر اقدام به خرید نموده و استفاده از بذور فله و بوجاری نشده توصیه نمی شود، زیرا انتقال بذر بسیاری از علف های هرز به مزارع پیاز به دلیل استفاده از بذور بوجاری نشده می باشد. بذر پیاز دارای ارقام روز بلند، روز کوتاه و روز متوسط بوده که بذر مناسب برای کاشت در استان خراسان بذر پیاز روز بلند می باشد.

2. تهیه بستر کاشت

براى کاشت پیاز آماده سازی زمین می بایستی به نحوی صورت گیرد که خاک مزرعه به صورت پودری در نیاید. (در صورت پودری شدن خاک در زمان آب اولیه سله بسته و مانع سبز شدن بذر می شود). بهترین اندازه ذرات خاک به اصطلاح دانه بادامی می باشد.

3. بذرکاری

کاشت پیاز با روش بذرکارى ارزان ترین و معمولى‌ ترین روش تولید پیاز مى‌ باشد. زمان کاشت بذر معمولاً در اسفند ماه می باشد. کاشت دیر هنگام بذر (در اواسط فروردین) منجر به کاهش عملکرد خواهد شد (افزایش میزان پیازهای به اصطلاح شمعی). میزان بذر توصیه شده برای کاشت یک هکتار پیاز با استفاده از بذر کار 12-10 کیلوگرم و دست پاش 15 کیلوگرم می باشد.

با توجه به دیر سبزی بذر پیاز و خروج عصایی شکل جوانه از خاک، تقویت جوانه اولیه خارج شده، تاثیر فراوانی در سرعت استقرار و سبز یکدست مزرعه و تراکم مطلوب خواهد داشت؛ لذا استفاده از ترکیب بذر مال (سید تریتمنت)به میزان 200 سی سی برای 12-10 کیلوگرم بذر مصرفی در یک هکتار توصیه می شود. بهترین فاصله برای ردیف های کشت 35-25 سانتی متر و بوته ها 10- 7 سانتی متر می باشد و عمق مناسب کاشت بذر 2 تا 3 سانتى‌ متر مى‌ باشد.

4. استفاده از کود دامی

همراه با آماده سازی زمین استفاده از کودهای فسفره و پتاسه بر اساس آزمون خاک توصیه می شود. با وجودى که پیاز به خاکی با بافت نرم نیاز دارد، استفاده مستقیم از کود حیوانى تازه جایز نیست، زیرا کود حیوانى تازه باعث دیررس شدن محصول، آلودگی مزرعه به علف های هرز (به خصوص اگر کود دامی به بذر سس آلوده باشد) می گردد.

کاشت پیاز در اراضی که سابقه آلودگی به علف های هرز دارد به هیچ عنوان توصیه نمی شود و می بایستی از کاشت این زراعت در این اراضی اجتناب کرد. به‌همین دلیل توصیه می شود کاشت پیاز را در تناوب بعد از گیاهانى قرار دهند که قبلاً کود حیوانى دریافت کرده باشند. علاوه بر کود حیوانى که در مصرف آن باید دقت زیادى به‌ خرج داد، نوع کود حیوانی نیز بسیار مهم می باشد. استفاده از کود گوسفندی چه فرآوری شده و چه فرآوری نشده به دلیل امکان آلوده شدن مزرعه به انگل سس به هیچ عنوان توصیه نمی شود و بهترین نوع کود دامی برای مزارع پیاز کود گاوی پوسیده دامداری های صنعتی می باشد.

5. استفاده از به‌ سازهای خاک

در خاک آب (آب اول) پیاز با توجه به وضعیت اراضی استان، که معمولا فقر ماده آلی دارند، توصیه می شود که در پایان این مرحله آبیاری از اسید هیومیک و سویل بوستر به میزان 10-5 لیتر به صورت محلول در آب آبیاری استفاده نمایید. این دو ترکیب به عنوان به سازهای خاک در بهبود جوانه زنی، توسعه سریع تر ریشه و استقرار گیاه بسیار موثر هستند.

6. تسریع در جوانه‌ زنی

توصیه می شود به منظور تسریع در جوانه زنی و سبز شدن بذر پیاز (با توجه به اینکه پیاز در بین گیاهان بسیار دیر سبز می باشد) از بذرمال (سید تریتمنت) به میزان 4 تا 5 لیتر در هزار کیلوگرم بذر (50 سی سی برای ده کیلوگرم بذر روی بذور محلول پاشی، قبل از کاشت انجام شود) استفاده شود.

نتیجه‌ گیری

رعایت نکات فوق در کشت پیاز می‌ تواند به بهبود عملکرد و کیفیت محصول نهایی منجر شود. با انتخاب بذر مناسب، تهیه بستر کاشت ایده‌آل، استفاده از کودهای مناسب و مدیریت صحیح در آبیاری و تغذیه، می‌توان به یک کشت موفق دست یافت. پیاز به عنوان یک محصول استراتژیک، نیازمند توجه و مراقبت ویژه در مراحل مختلف کشت است تا بتواند عملکرد بهینه‌ ای را ارائه دهد.

رامین ظریفیان