همه آنچه لازم است در خصوص برنامه تغذیه ای سیب زمینی بدانید!

یکی از اصلی ترین سبزیجاتی که از آن استفاده های متعددی می شود، سیب زمینی است. سیب زمینی در عین حال که سرشار از ویتامین ها و مواد مغذی است، پرورش راحت و آسان و قیمت به صرفه ای برای برای قرار گرفتن در برنامه تغذیه خانوارها دارد. با این وجود اگر تصمیم به پرورش سیب زمینی دارید، باید یک سری نکات کلیدی را در نظر داشته باشید و در پروسه رشد و باروری گیاه رعایت کنید، تا در نهایت محصول تولید شده از کیفیت بالایی برخوردار باشد و به خوبی به بار بنشیند. در این مطلب هر آنچه که از برنامه تغذیه ای سیب زمینی نیاز است بدانید را با شما در میان می گذاریم.

کامل ترین برنامه تغذیه سیب زمینی

می توان گفت داشتن برنامه تغذیه ای سیب زمینی برای رشد و باروری این سبزیجات جزء مهم ترین مواردی است که کشاورزان باید به آن توجه داشته باشند. تا به حال پیش آمده که از خود سوال کنید، دلیل اینکه برخی از کشاورزان نسبت به دیگران به میزان دو یا سه برابر بیشتر از زمین خود محصول برداشت می کنند، چیست؟

هزینه هایی که در فرایند کاشت و برداشت سیب زمینی پیش روی کشاورزان است معمولا به یک اندازه است. هزینه مربوط به خرید کود، دستمزد کارگران، اجاره، هزینه های سم پاشی، آب و… تقریبا برای تمامی کشاورزان یکسان است. اما در اینجا آنچه که عملکرد برخی کشاورزان را نسبت به دیگران متمایز می کند و هزینه متفاوتی نیز دارد، نحوه تغذیه سیب زمینی ها طبق برنامه درست است.

می توان گفت داشتن برنامه تغذیه ای سیب زمینی، به شما کمک می کند تا هر سال بتوانید بیشتر از دیگر رقبا از زمین زراعی خود سیب زمینی برداشت کنید. رشد، پرورش و باروری سیب زمینی طی چند مرحله مختلف انجام می شود و باید در تمامی این مراحل به تغذیه و کوددهی سیب زمینی دقت بسیاری داشت. در ادامه مراحل رشد سیب زمینی و نکات مربوط به تغذیه آن طبق برنامه درست و مناسب را شرح می دهیم.

۱- برنامه تغذیه ای سیب زمینی قبل از کاشت و خاک دهی

اگر جزء افراد تازه وارد باشید، احتمالا نمی دانید که برای آماده سازی شرایط کشت سیب زمینی، تغذیه آن را باید قبل از کشت و خاک دهی آغاز کنید. پیش از کشت سیب زمینی باید ابتدا شرایط خاک آن را بررسی و تست کنید. بررسی خاک به شما این امکان را می دهد تا بتوانید متناسب با آن، بهترین نوع کود را انتخاب و خریداری کنید. برای تقویت ریشه زایی سیب زمینی باید قبل از کشت از برنامه زیر کمک بگیرید:

• استفاده از کودهای اوره فسفات مانند مونوآمونیوم فسفات، که به تقویت ریشه زایی سیب زمینی کمک می کند و گلدهی عالی برای آن به ارمغان می آورد. (میزان مناسب مصرف ۵ الی ۱۵ کیلوگرم در هکتار)
• اسید هیومیک مانند هیومکس که به مستقر شدن سریع ریشه کمک زیادی می کند. (میزان مناسب مصرف ۶ لیتر در هکتار)
• استفاده از پتاسیم و گوگرد جامد
• استفاده از کود مرغی و یا کودهای دامی پوسیده
• استفاده از فولزایم پلاس اس پی که نقش یک کود حاصل خیز کننده و بارور کننده را برای خاک دارد و جهت بهتر مستقر شدن گیاه در محل، گلدهی عالی آن و تولید میوه استفاده می شود.

توجه داشته باشید که تعیین نوع و میزان کود به نوع خاک و نتایج آزمایش آن بستگی دارد. گاهی ممکن است زمینی که برای کشت انتخاب می کنید، دارای خاکی باشد که سرشار از فسفات است و یا اصلا به کود فسفات احتیاجی ندارد. تعیین این موضوع به شما کمک می کند تا در خرید کود نیز بتوانید صرفه جویی کنید.

در صورتی که تست خاک انجام ندهید، نه تنها ممکن است متحمل پرداخت هزینه های سنگین برای خرید کود اضافی شوید، بلکه با کوددهی اشتباه ممکن است به سلامت خاک نیز آسیب وارد کنید. علاوه بر تمامی این موارد، تست خاک به شما کمک می کند تا میزان دقیق از هر نوع کود را مشخص کنید. بنابراین می توانید اینگونه نیز در هزینه های خود صرفه جویی به عمل آورید.

۲- برنامه تغذیه سیب زمینی در زمان کاشت بذر و پیش از گلدهی

در زمان کاشت سیب زمینی، رساندن تغذیه مناسب به آن نیز شیوه خاص خود را دارد. بهترین نوع کود که در این زمان بهتر است مورد استفاده قرار گیرد، کودهای محلول در آب هستند. از جمله بهترین انواع کود نیز می توانیم به کودهای هیومیک اسید و همچنین کودهای سه بیست اشاره کنیم.

این برنامه تغذیه ای سیب زمینی علاوه بر پیشگیری از بروز امراض و بیماری ها در محصول، باعث رشد بهتر آن شده و به جوانه زنی سریع تر و بیشتر آن نیز کمک می کند. میزان کودی که استفاده می کنید نیز کاملا بستگی به نیاز خاک دارد که همانطور که مطرح شد پس از تست و آزمایش خاک، مقدار دقیق آن مشخص می شود. در ادامه به چند نمونه دیگر از بهترین انواع کود مناسب پیش از گلدهی اشاره می کنیم:

• کود باسفولیر ۲۰۱۹۱۹ که به عنوان یک کود کامل مرکب شناخته می شود و انواعی از ریزمغذی ها را در خود دارد. (نحوه مصرف به صورت محلول پاشی و به میزان یک تا سه کیلوگرم در هر هکتار)
• کود بیومین ۴۶۴-۴۴۶ که درصد بالایی از انواع ریزمغذی ها را در خود دارد و محرک بسیار خوبی برای ریشه زنی و رشد گیاه است. ( نحوه مصرف به صورت محلول پاشی و به میزان نیم تا یک کیلوگرم در هر هکتار)
• کود آبیاری فسگارد که برای افزایش کیفیت محصول و پیشگیری از ریزش گل آن استفاده می شود. (مقدار مصرف به میزان سه تا پنج لیتر در هر هکتار)
• کود بیومین کلسیم ( نحوه مصرف به صورت محلول پاشی و به میزان یک لیتر در هر هکتار)

۳- برنامه تغذیه ای سیب زمینی ده روز پس از برگ دهی

حال به مراحل ابتدایی رشد سیب زمینی وارد می شویم، که تغذیه به سیب زمینی در این مرحله متفاوت می شود. در این زمان، سیب زمینی های کاشت شده که چیزی حدود ده روز از گل دهی آن ها می گذرد، تمایل زیادی به ازت دارند. به همین علت شما نیز باید برای رفع این نیاز، به سراغ کودهایی بروید که حاوی مقادیر قابل توجهی ازت باشند.

این مرحله، در واقع همان مرحله ای است که گیاه برای افزایش میزان شاخه و برگ و همچنین دستیابی به حداکثر میزان فتوسنتز، نیتروژن زیادی نیاز دارد. بنابراین با مشاهده اولین غده ها، باید استفاده از کودهای نیتروژن دار را آغاز کنید. در اینجا نیز میزان دقیق کود به نوع خاک و نیاز آن بستگی دارد که در مرحله آزمایش خاک مقدار آن مشخص شده است. از سری کودهای نمونه ای که در اینجا می توانیم به آن ها اشاره کنیم عبارتند از:

• استفاده مجدد از کود فسگارد که به یکنواخت ماندن اندازه محصول و افزایش وزن آن کمک زیادی می کند. این نوع تغذیه به سیب زمینی، از بروز بیماری در آن نیز پیشگیری به عمل می آورد.
• استفاده از کود نوتری پلاس که به کاهش میزان تنش در محصول کمک می کند. این کود همچنین طول عمر محصول را در شرایط انبارداری بالا می برد. ( میزان مناسب استفاده به مقدار ۱۰ الی ۱۵ کیلوگرم در هر هکتار)

۴- برنامه تغذیه در زمان خاک دهی

این مرحله یکی از مراحل مهم کاشت سیب زمینی است که در آن، یک لایه خاک جدید به زمین زراعی اضافه می شود. این کار برای این است که غده های سیب زمینی از آفات، نور مستقیم خورشید، علف های هرز و دیگر عوامل مزاحم در امان بماند و به خوبی رشد کند. همزمان با مرحله افزودن خاک، باید کوددهی مجدد به آن انجام شود. برای تقویت خاک می توان از کودهای حاوی فسفر، پتاسیم و نیتروژن با درصد پایین استفاده کرد. اینگونه می توان محدوده رشد ریشه را به شکل چشمگیری افزایش داد و به تقویت غده ها نیز کمک کرد.

۵- برنامه تغذیه ای سیب زمینی در زمان غده دهی

در زمان غده دهی نیز باید نگهداری و مراقبت ویژه ای از محصولات داشته باشید تا بتوانید سیب زمینی باکیفیت و مرغوبی را برداشت کنید. یکی از ترکیبات فوق العاده موثری که در رشد و باروری بهتر سیب زمینی و افزایش تعداد غده ها کمک می کند، فسفر است. شما باید در مراحل سه و چهار از رشد سیب زمینی اقدام به کوددهی حاوی فسفر کنید.

فسفر باید به مقدار لازم و کافی به گیاه برسد تا هم تعداد غده ها افزایش پیدا کنند و رشد هر غده زیاد شود و در نهایت هم سیب زمینی درشتی داشته باشید. در ادامه نیز به چند نمونه از بهترین کودهای حاوی فسفر اشاره می کنیم که می توانید در این زمان از آن ها استفاده کنید. توجه داشته باشید که میزان دقیق هر کود به شرایط خاک بستگی دارد و نمی توان برای تمامی زمین های زراعی، مقدار یکسانی از این کودها استفاده کرد.

• کود سولوپتاس یا پتاس بالا نوعی از کود است که روند رسیدن محصول را افزایش می دهد و می توان از آن بین ۵ الی ۱۵ کیلوگرم در هر هکتار زمین استفاده کرد.
• kTS، یکی از بهترین تامین کنندگان گوگرد و پتاسیم است که می توان محلول پاشی زمین توسط آن را به میزان ۲ تا ۴ لیتر انجام داد.
• در صورتی که در این مرحله به این موضوع پی بردید که سیب زمینی میزان نیتروژن کمی از خاک می گیرد، می توانید به کمک انواع کود سه بیست این نیاز را برطرف کنید.

اشاره به این نکته خالی از لطف نیست که بدانید، بررسی وضعیت و شرایط خاک و بخصوص محصول در هر مرحله الزامی است. این کار به شما کمک می کند تا از تغذیه رسانی درست به محصول اطمینان حاصل کنید و از سلامت آن مطمئن شوید.

۶- برنامه تغذیه در مرحله تورم غده

در مرحله بزرگی شدن و تورم غده نیز فرایند کوددهی را باید با دقت بالایی انجام دهید. این یکی از مهم ترین مراحل تغذیه ای سیب زمینی است. برای پر شدن غده های سیب زمینی می توانید در این زمان از کودهایی که حاوی پتاسیم هستند، استفاده کنید. پتاسیم یکی از تاثیرگذارترین مواد در روند رشد غده ها است. پتاسیم ماده ای است که کمک می کند تا کربوهیدرات ها به راحتی از برگ به غده انتقال داده شوند. همچنین کیفیت باردهی محصول را بالا می برد. از جمله بهترین انواع کود در این مرحله عبارتند از:

• کودهای پتاس بالا همچون؛ سولفات پتاسیم بیولکم/ سوت گرین/ پرینوا مکزیکی به همراه آمینو اسید آمینو سورن و یا ریک آمین
• کود هیومیک اسید پتاسیم هیومات استرالیایی

نکات مهم در تغذیه و کوددهی سیب زمینی

در تدوین برنامه تغذیه ای سیب زمینی و کوددهی به آن، بهتر است به نکات زیر توجه ویژه ای داشته باشید تا محصول نهایی از هر نظر کاملا مورد رضایت شما واقع گردد:

• میزان استاندارد کود برای مصارف آبیاری ۱ هکتار و میزان استاندارد کود برای محلول پاشی هزار لیتر آب است.
• در صورتی که خاک موردنظر شور و قلیایی است توصیه می شود که کودهایی همچون کودهای گوگردی و هیومیک اسید برای چندین بار استفاده شوند.
• اگر تصمیم به استفاده از سموم پودری و یا کود دارید، برای حلالیت بهتر آن توصیه می شود ابتدا کود را در یک گالن پنج لیتری به صورت تدریجی بریزید و به خوبی حل کنید. در نهایت می توانید این محصول را برای استفاده به تانکر اصلی و مرکزی منتقل کنید.
• برای سمپاشی زمین نیز توصیه می شود تا حد امکان از تانکرهای دارای همزن استفاده کنید.
• بهترین و مساعدترین زمان برای محلول پاشی زمین، ابتدای روز (اوایل صبح) و یا غروب است.
• در صورتی که تصمیم دارید چند نوع کود و یا سموم مختلف را به صورت ترکیبی و همزمان استفاده کنید، لازم است تست های لازم را در مقادیر کم ابتدا انجام دهید و سپس استفاده کنید.
• برای جلوگیری از بروز مشکل در کود، باید پس از آماده کردن محلول کود آن را ظرف چند ساعت به طور کامل استفاده کرد.

در پایان باید به این مورد نیز اشاره کنیم که کودهای عرضه شده در بازار از نظر کیفیت تنوع بالایی دارند. از این رو برای تغذیه دهی بهتر به سیب زمینی، پیشنهاد می شود حتما کودهای موردنظر خود را از مراکز و مجموعه های معتبر تهیه کنید. کیفیت و مرغوبیت کود تاثیر بسزایی در نتایج آن دارد. به هر اندازه که کود غنی از مواد معدنی، ریزمغذی ها و ویتامین ها باشد، کیفیت تغذیه رسانی به محصولات نیز بالا می رود.