عوامل ضعیف یا فنری شدن کلاله زعفران و راه های پیشگیری

زعفران یا همان طلای سرخ ایرانی جزو محصولات کشاورزی گران و استراتژیک در ایران است که کشت آن تفاوت زیادی با سایر محصولات کشاورزی دارد. با توجه به حساسیت و ارزش زیاد کلاله یا همان سرگل زعفران باید در تمام مراحل از کاشت گرفته تا بسته بندی به سلامت و کیفیت آن توجه ویژه ای داشت. ضعیف یا فنری بودن کلاله زعفران یکی از مشکلات فیزیولوژیک مهم پس از برداشت این محصول ارزشمند است. با ما همراه باشید تا راهکارهایی برای جلوگیری از این مشکل به شما معرفی کنیم.

فنری شدن کلاله یا سرگل زعفران

 فنری شدن یا فر خوردگی کلاله، بد شکلی، شکنندگی کلاله، کیفیت پایین و عیار پایین کلاله مواردی است که در نتیجه ضعف گیاه یا برخی عوامل خارجی رخ می دهد و این ضعف های کیفی و ظاهری در قیمت زعفران خشک و هدف استفاده آن تاثیر زیادی خواهد داشت.

عوامل متعددی باعث ضعیف شدن کلاله می شود که باید در مزرعه زعفران بررسی شود و این عوامل رفع شود. در ادامه به برخی از مهم ترین آنها و راه های درمان و پیشگیری از آن خواهیم پرداخت.

عوامل موثر در ضعیف شدن کلاله و راه های پیشگیری و درمان آن

فنری شدن کلاله‌ ها معمولاً به عنوان نشانه‌ ای از کیفیت پایین زعفران در نظر گرفته می‌ شود. زعفران با کلاله‌ های فنری معمولاً عطر و طعم کمتری دارد و قدرت رنگ‌ دهی آن نیز کاهش می‌ یابد. این موضوع می‌ تواند به کاهش قیمت زعفران و عدم رضایت مشتریان منجر شود. بنابراین، تولیدکنندگان زعفران باید به دقت به شرایط کاشت، نگهداری و برداشت زعفران توجه کنند تا از بروز این مشکل جلوگیری کنند.

سفت بودن خاک

یکی از اصلی ترین عوامل ضعف کلاله و فنری شدن آن، سفت بودن خاک محل کشت است که باعث می شود گل زعفران با سختی از خاک خارج شود. در نتیجه فشار ایجاد شده و انرژی زیادی که صرف می کند کلاله آن آسیب می ببیند و ضعیف می شود.

عمق کاشت نامناسب

 عمق مناسب کشت بنه زعفران بین ۱۵ تا ۲۵ سانتی متر در نظر گرفته می شود. کاشت در عمق کمتر و بیشتر از این محدوده باعث کاهش کیفیت خواهد شد.

بنه سالم

انتخاب بنه سالم یا پیاز زعفران سالم و درشت بسیار حائز اهمیت است.

آبیاری زودهنگام

یکی دیگر از دلایل ضعف کلاله زعفران آبیاری زودهنگام مزرعه زعفران قبل از موعد مناسب است. آبیاری زودهنگام و آبیاری تابستانه باعث می شود برگ ها زودتر از گل ها ظاهر شوند و این مسئله تا حدی باعث ضعیف شدن کلاله زعفران خواهد شد.

آبیاری دیرهنگام

آبیاری دیر هنگام از مواردی است که کمتر در مزرعه پیش می آید چون معمولا کشاورزان به آب گل زعفران توجه دارند. اما اگر اتفاق بیافتد این تنش باعث ضعف کلی گیاه می شود. علاوه بر آن خشک بودن خاک هنگام جوانه زنی باعث می شود کلاله ضیف و آسیب دیده باشد.

آفات و بیماری ها

آلودگی بنه ها به بیماری ها و آفات خصوصا کنه بنه زعفران باعث ضعف عمومی و کاهش عملکرد و کیفیت کلاله خواهد شد.

تغذیه و کوددهی زعفران

مهم ترین عامل در تعیین کیفیت و عملکرد زعفران تغذیه مناسب و اصولی می باشد. وقتی صحبت از کیفیت زعفران می شود تغذیه گیاه با عناصر مورد نیاز آن در زمان های مناسب بسیار اهمیت خواهد داشت.

ماده آلی

یکی از مهمترین عوامل در کشت گیاه زعفران ماده آلی است. ماده آلی تاثیر بسیار زیادی در ساختار خاک و نگهداری آب و عناصر غذایی برای گیاه خواهد داشت. کود های نوتریتک بازارگان کالا همگی با داشتن ماده آلی و آمینواسید در آنالیز خود، در تغذیه زعفران بسیار مؤثر خواهند بود.

نیتروژن

استفاده از کود های ازته مانند اوره و سولفات آمونیوم و یا کود مرغی که ازت بالایی دارد قبل از گلدهی و در آب گل باعث می شود برگ ها زودتر از گل ظاهر شوند و از عملکرد کلاله کاسته شود. بهترین زمان استفاده از کود های نیتروژن دار از زاج آب به بعد است.

کلسیم

یکی از مهمترین عوامل در ساختار کلاله زعفران و کیفیت و استحکام آن عنصر کلسیم است. تغذیه زعفران با کلسیم کافی از فنری شدن و بد شکلی و شکنندگی کلاله جلوگیری می کند و همینطور استفاده خاکی کلسیم در کنترل شوری نیز نقش دارد. استفاده از کود پتاسیم کلسیم نیترات در آبیاری ها و آمینوکلات کلسیم بازارگان کالا در محلول پاشی های زمستانه بسیار در عملکرد و کیفیت کلاله زعفران تاثیرگذار بوده است.
یکی دیگر از مسائلی که باعث ضعف کلاله و به طور کلی گیاه زعفران خواهد شد، تنش شوری است که می توان با استفاده از محصولاتی مثل سالت گان که دارای درصد بالایی از کلسیم کمپلکس شده است؛ علاوه بر تامین کلسیم و ماده آلی، میزان شوری را کاهش داد.

پتاسیم

عنصر پتاسیم به طور کلی مهمترین عامل در عملکرد کلاله است که حتما باید به تغذیه زعفران در طول فصل با آن توجه ویژه ای داشت. استفاده از کود های پتاسیم بالا مانند سولوپتاس (سولفات پتاسیم)، پتاسیم کلسیم نیترات و کود کامل ۶-۰-۴۶ در آبیاری ها و کود هایی مثل کی لیف، کا ۶۰ و کود کامل مایع ۵-۱۰-۴۰ در محلول پاشی های زمستان در مزرعه زعفران توصیه می شود.

تنش سرما

سرمازدگی زمستانه نیز یکی از علل مهم در کاهش عملکرد زعفران در سال بعد است که می توان با محلول پاشی به موقع کود های مناسب ضد تنش، تا حد زیادی از این اتفاق جلوگیری کرد. کود ضد تنش آمینو پتاس و گروس میکسچر بازارگان کالا گزینه های مناسبی خواهند بود.

تنش گرما

 گرمای شدید هوا در زمان گل دهی نیز باعث کاهش رطوبت کیفیت سرگل و کلاله ها خواهد شد.

نتیجه گیری

توجه به کیفیت بنه، بافت خاک و عمق کاشت در مرحله اول، آبیاری به موقع و از همه مهم تر یک برنامه غذایی مناسب زعفران برای تغذیه عناصر مورد نیاز آن به خصوص پتاسیم، کلسیم و همینطور کود های ضد تنش در کنار تأمین ماده آلی بسیار ضروری است. به طور کلی نحوه کاشت و تغذیه اصولی زعفران اصلی ترین عامل در کیفیت سرگل یا کلاله خواهد بود. کشاورزان عزیز زعفران کار با توجه به حساسیت و متفاوت بودن این محصول باید با مشاوره کارشناسان مجرب به این موارد توجه کنند تا بهترین عملکرد را داشته باشند.