دانش کشاورز : پیشگیری از آلودگی و کاهش بیماری های بذرزاد

باتوجه به اینکه بسیاری از کشاورزان از بذرهای تولیدی خود برای کشت در سال بعد استفاده می کنند.بنابراین توجه به نکات زیردر کاهش آلودگی بذرها و همچنین کنترل بیماری های بذرزاد موثر است :

• استفاده از بذر های سالم اهمیت بسیار بالایی در پیشگیری از شیوع بیماری ها در مزارع و باغات دارد.

• زمان برداشت روی سالم ماندن بذر موثر است تاخیر در برداشت محصول غلات در هوای گرم به عوامل بیماریزا  فرصت این  را  می دهد تا بیشتر آلودگی ایجاد کند.

•  غلات برداشت شده در هوای مرطوب بیشتر در معرض آلودگی قرار دارند.

•  در مزارع سیب زمینی اگر بوته ها به بیماری های قارچی از جمله بادزدگی آلوده باشند برداشت محصول در شرایطی که هنوز برگ ها سبزند ممکن است منجر به آلودگی غده ها به عامل بادزدگی (Phytophthora infestans)شود.

• بهترین کار برای اجتناب ازین گونه آلودگی ها بهتر است بعد از زرد شدن کامل برگ ها به خارج کردن غده ها اقدام کنیم و اندام هوایی را با ادوات خاص قطع کنیم .

•  تهیه  بذر و نشا سالم از مراکز استاندارد و کنترل گواهی بذر اهمیت و ارجحیت دارد.

• زمان برداشت مناسب زمانی است که رطوبت بذر به حداقل ممکن کاهش یافته تا در هنگام انبار داری و ذخیره سازی مستعد هجوم عوامل بیماریزا نباشد، جهت انبارداری باید بذور را به خوبی خشک کرد مثلا میسیلیوم سفیدک سطحی در ذرت در بذر های خشک در بافت تخریب می گردد.

•  گاهی انبار داری طولانی بیش از یک سال برخی از عوامل بیماریزای بذر زاد را کاهش می دهد.

• به طور مثال قارچ ( Fusarium solani ) عامل  بیماری بذر زادی است که اغلب گیاهان خانواده کدوییان را آلوده می کند، اما وقتی بذر این گیاهان به مدت دوسال تحت شرایط مساعد ، انبارداری شوند این عامل بیماریزا معمولا از بین می رود.  البته باید دقت داشت انبار داری طولانی در بذرهای حساس روغنی مثل سویا بیش از دوسال قوه نامیه را از بین می برد.                                                                                                                                                                                                                                                                    اندام استراحتی بسیاری از عوامل بیماریزا در بقایایی که مخلوط با بذر هستند موجود می باشند.                  ضدعفونی بذور با قارچ کش ها البته باید دقت کرد جهت پیشگیری از بیماری های بذرزاد درونی با قارچ کش سیستمیک ضدعفونی می گردند زیرا عوامل بیماریزا درون بافت دانه قرار میگیرند.                                                                                                                                                                                            یکی از مناسب ترین روش های ضدعفونی غده ها ی سیب زمینی برای پیشگیری از بیماری شانکر رایزوکتونیا استفاده از قارچ کش پنسی کورون به میزان ۱۲۵۰ گرم به ازای هر تن غده است . 

• جهت جلوگیری از انتقال بیماری مرگ گیاهچه توسط نشای آلوده نیاز است قبل از انتقال نشاها به زمین اصلی و یا بعد از انتقال در اولین آبیاری از قارچ کش مناسب استفاده کرد.       

• کشت عمیق بذرها و غده ها ممکن است فرصت بیشتری را در اختیار عوامل بیماریزای بذر زاد و یا خاک زاد قرار داده و زمینه را برای آلودگی بوته مهیاتر کرد.بیماری برق زدگی نخود از بذر آلوده و کشت عمیق ناشی می شود.