دانش کشاورز : کوددهی مرکبات

کود دهی صحیح به مرکبات باید به حفظ قدرت رویش و میوه دهی درختان کمک نماید. اگر درختان مرکبات قدرت رویش نداشته باشند , تولید میوه کاهش می یابد و مرگ سرشاخه ها بوجود می آید.

اهمیت آزمایش خاک و برگ

برای داشتن یک باغ سالم و پر محصول باید برنامه کوددهی باغ اصولی و درست بوده و با آزمایش خاک و برگ می‌توان نیاز واقعی کودی درختان مرکبات را برآورد نمود. لذا با آزمایشات برگ و خاک هر باغ مقادیر ذکر شده باید تعدیل شود. هدف از آزمایش بافت برگ‌ها، تنظیم برنامه کوددهی است تا از بروز مشکلات ناشی از مواد مغذی و عواقب پرهزینه آن جلوگیری شود. 

آزمایش بافت برگ‌ها به‌منظور تعیین مقدار دقیق غلظت مواد مغذی معدنی شامل : نیتروژن (N)، فسفر (P)، پتاسیم (K)،‌ کلسیم (Ca)، منیزیم (Mg)، گوگرد (S)، منگنز (Mn)، روی (Zn)، مس (Cu)، آهن (Fe) و بور (B) در برگ انجام می‌شود.

نمودار زیر تحلیل بافت‌ برگی نمونه از بخش‌های رویشی برگ‌های بالغ از واریته پرتقال ، ارائه می‌نماید. 

مقدار کلر (Cl) معمولاً در اراضی کشاورزی کافی است. اگر چنانچه خاک یا آب آبیاری شور باشد، مقدار کلر افزایش می‌یابد. کمبود یا مسمومیت با مولیبدن به‌ندرت رخ می‌دهد.هر نوعی از مرکبات در مراحل مختلف رشد خود دارای محتوای متفاوتی از مواد مغذی مورد انتظار در برگ‌هاست. نمونه‌های گیاهی باید از بافت‌های مشخصی از گیاه برداشت شوند.

اهمیت کوددهی در بهار

با فرا رسیدن بهار برای تقویت گلدهی و نمو بعدی میوه , کود دهی به مرکبات مهم می باشد.

نیاز تغذیه ای

درختان مرکبات برای رشد مناسب به ازت و هم فسفر نیاز دارند. این عناصر را میتوان با استفاده از کود فسفات آمونیوم یا از فرمول های کود دارای فسفر و ازت برای درختان مرکبات تامین نمود.
درختان بالغ با اندازه بزرگ (بیش از ۶ ساله بعد از کاشت ) به حدود ۱۳۵۰ گرم کود نیاز خواهند داشت.
درختان کوچک ( دو تا سه ساله بعد از کاشت ) به حدود ۳۴۰ گرم کود نیاز دارند.
درختان جوان ( یک تا دو ساله بعد از کاشت ) به حدود ۲۲۰ گرم کود نیاز دارند.
درختان کوچک بالغ (۴تا۵ ساله بعد از کاشت ) به حدود ۹۰۰ گرم کود نیاز دارند.
درختان کوچک با اندازه متوسط (۳ تا ۴ ساله بعد از کاشت )به حدود ۶۸۰ گرم کود نیاز دارند.
درختان بالغ با اندازه متوسط (۵تا۶ ساله بعد از کاشت ) به حدود ۱۱۲۵ گرم کود نیاز دارند.

روش کوددهی

کود به صورت یکنواخت در سایه انداز درخت پخش شود , این توزیع کود از نزدیک به تنه درخت شروع شده وتا چند سانتیمتر بعد از انتهای شاخه ها ادامه می یابد.
بعد از پخش کود ها , اختلاط کود ها با چند سانتی متر عمق خاک انجام شود. بعد , درختان را به آرامی آبیاری کنید.
به طور کلی درختان مرکبات در طول سال سه بار به کود دهی در ماه های اسفند , اردیبهشت و مرداد نیاز دارد. در هربار به یک اندازه کود مصرف می شود.احتیاط کنید که کود زیاد داده نشود. درختان مرکباتی که کود زیادی دریافت کرده باشند میوه هایی با پوست کلفت تولید می کنند. اگر درختان مرکبات رشد زیادی داشته باشند و رنگ برگ ها سبز تیره باشد ,مقادیر کود توصیه شده را کاهش دهید. یکی از دفعات کود دهی را می توان با توجه رشد خوب درختان مرکبات حذف نمود.
متداول ترین نگرانی در درختان مرکبات زرد و ریزش برگ های پیر می باشد.در ماه های زمستان ریزش برگ در همه درختان همیشه سبز یک امر عادی است. هرچه برگ ها پیرتر می شوند , ریزش برگ های پیر شروع می شود. در مرکبات , ریزش برگ های پیر درست قبل از شروع رشد جدید در بهار اتفاق می افتد.
مشاهده رنگ سبز مایل به زرد در برگ تازه تشکیل شده روی مرکبات یک امر عادی می باشد. اگر این برگ های جوان در طول زمان قادر به ایجاد رنگ سبز تیره نباشند در آن صورت به خاک ممکن است کود آهن افزوده شود. از کود آهن کلاته شده درخاک استفاده شود.

 PH مناسب

 PH مناسب خاک برای مرکبات پایه نارنج ۶ تا ۷ است که برای پایه‌های سه برگچه‌ای ۵ تا ۵.۵ است.