شناسایی و فی بازار زعفران مشهد
نگین اتویی
به زعفران تازه ای که سه کلاله قرمزش در حین گل پاک کردن از هم جدا شده باشد و با قدرت مکش قوی دستگاه راست خشک شده باشد اتویئ گفته میشود .اختلاف قیمت بستگی به کیفیت رنگ و قلم دارد.
وضعیت فی بازار زعفران مشهد
قیمت : ۱۱ الی ۱۲۰۰۰۰۰۰تومان
نگین پرسی
به زعفرانی که در حین خشک شدن تحت فشار قرار میگیردو به دلیل فشارزیاد اکثر مایعات و عطر و رنگ زعفران تخلیه و در بازارهای خارجی اعتباری ندارد پرسی گفته می شود.
وضعیت فی بازار زعفران مشهد
قیمت : ۹۳۰۰۰۰۰ الی ۹۷۰۰۰۰۰ تومان
زعفران نگین سوپر
به زعفرانی که به کلاله قرمزش ریشه سفید وصل نباشد و خوش رنگ و قلمدار و بدون گرد و نرم و شکسته باشد نگین سوپر گفته میشود
در این نوع زعفران سه رشته کلاله به هم متصل است، که این امر باعث می شود رشته های کلاله داخل هم کلاف می شوند و زیباتر به نظر بیایند و حجم بیشتری داشته باشند. به همین دلیل این نوع زعفران نسبت به سایر انواع زعفران از مشتری بیشتری برخوردار است و در نتیجه قیمت بیشتری دارد. این نوع زعفران در دسته پوشالی قرار می گیرد. اکولوژی منطقه کشت، داشت(آبیاری و کود) و برداشت مناسب، روش خشک کردن در تهیه و دستیابی به زعفران سوپرنگین (زعفران قلمدار) از عوامل اساسی و تعیین کننده است. چنانچه کلاله های قرمز رنگ و درشت زعفران ، به صورت سه شاخه ي متصل به هم ، بدون خامه ( قسمت زرد رنگ ) از گل جدا شود ، زعفرانی حجیم بدست خواهد آمد، که گران بهاترین و فاخرترین نوع زعفران است .و به آن پوشال نگین می گویند . قدرت رنگ دهی زعفران نگين ،بين ۲۳۰ تا ۲۷۰ درجه است .
در زعفران نگین هم دقیقا مانند زعفران سوپرنگین رشته های کلاله به هم متصل است. تنها تفاوت آنها در رشته هاست. در زعفران نگین رشته ها کوتاه تر و ظریف تر است و در نتیجه از نظر کیفیت و قیمت بعد از زعفران سوپرنگین قرار می گیرد.
وضعیت فی بازار زعفران مشهد
قیمت : ۹ الی ۱۰۰۰۰۰۰۰ تومان
نگینعرفی
به زعفرانی که یا سه کلاله از هم جدا یا وصل بدون ریشه سفید باشد نگین عرفی گفته میشود.
وضعیت فی بازار زعفران مشهد
فیمت ۸ الی ۸۵۰۰۰۰۰ تومان
شبهه نگین و سه رنگ
وضعیت فی بازار زعفران مشهد
۷۵۰۰۰۰۰ الی ۸۰۰۰۰۰۰تومان
قلمدار درجه یک
وضعیت فی بازار زعفران مشهد
تومان ۷۰۰۰۰۰۰
سفید
وضعیت فی بازار زعفران مشهد
۶۵۰۰۰۰تومان الی ۷۰۰۰۰۰
زعفران پوشال ( مانچا)
در این زعفران طول کلاله ها بیشتر از طول خامه متصل به هم بوده و قسمت خامه بیش از چند میلی میتر نیست. این زعفران در ایران با نام پوشال شناخته می شود.
هرگاه خامه زعفران از زیر گل جدا سازند، دراین صورت کلاله ها دارای ١-٣ میلی متر خامه خواهند بود که به این نوع زعفران پوشال می گویند. زعفران رشته ای درجه ١و درجه ٢و درجه ٣ در این گروه قرار دارند. زعفران پوشال كه کلاله های قرمز رنگ متصل به هم زعفران است با ۱ تا ۴ میلی متر خامه یا ریشه ي زرد رنگ گل زعفران همراه مي شود، وچون بيشترآن را خامه ي زعفران تشكيل مي دهد قدرت رنگ دهی آن حدود ۱۷۰ تا ۲۵۰ درجه است.
برخی از مصرف کننده ها این نوع زعفران را به لحاظ اتصال کلاله ها به خامه که دلیل بر صحت زعفران دارد، بیشتر می پسندند.
علت نام گذاری زعفران پوشال این است که برای تهیه ی آن قسمت کلاله و شاید اندکی از خامه از گل جدا می شود و به خاطر شکل پوشال مانندی که به خود می گیرد، زعفران پوشال نام گرفته است.
پوشال معمولی
زعفرانی که کمی ریشه سفید وصل به کلاله های زعفران می باشد.
وضعیت فی بازار زعفران مشهد
قیمت : تومان ۶۳۰۰۰۰۰ الی ۶۷۰۰۰۰۰
زعفران دسته یا دختر پیچ ( Bunches )
زعفرانی که ریشه سفید کامل وصلبه کلاله زعفران است و روی هم چیده شده است .در ایران نیز زعفران تولید شده به چند دسته تقسیم می شود. یکی از اصطلاحاتی که قدمتی دیرینه دارد، اصطلاح دخترپیچ است. این نوع زعفران از کلاله و خامه ی متصل به هم تشکیل شده است که گاهی به آن زعفران دسته یا دسته ای نیز می گویند. در این نوع زعفران کلاله ی قرمز رنگ باید ۷۰ تا ۷۵ درصد از کل رشته را در بر بگیرد.
این نوع زعفران شامل کلاله به همراه ۵-۴ میلی متر خام است. رشته ها به دو صورت تک سویه و دوسویه دسته بندی می شوند. در یک سویه خامه ها روی یکدیگر و کلاله ها هم روی یکدیگر قرار می گیرند. اما در مدل دوسویه سعی می شود کلاله ها در دو سمت و خامه ها در وسط روی یکدیگر قرار بگیرند. درا این مدل چون خامه ها در وسط قرار می گیرند کلاله بیشتر جلب توجه می کنند. در ضمن چون امر دسته بندی توسط بانوان انجام می شود، دو طریقه یاد شده به دسته بندی “دخترپیچ” موسوم است.
گونه ای دیگر از زعفران دسته وجود دارد که خامه ها را در حین خشک شدن آرام آرام در زیر کلاله ها قرار می دهند و سپس دسته های زعفران را بروی مقوا ثابت می کنند و سپس در ظروف مناسب بسته بندی می کنند. در این صورت دسته ها جلوه بهتری دارند، این نوع دسته بندی به نام “دسته ای کلاله نما” موسوم است. در درجه بندی سازمان ملی استاندارد و طبق استاندارد ۱-۲۵۹ زعفران دسته، زعفران رشته ای درجه ۴ نام دارد
اگر کلاله ي قرمز رنگ زعفران ، به همراه ۳ تا ۵ سانتی متر خامه ي متصل به آن ، به صورت مرتب کنار هم چیده و نخ پیچ شود یا به اصطلاح به آن زعفران دختر پیچ می گويندكه قدرت رنگ دهی آن بین ۱۲۰ تا ۱۵۰ درجه است.
وضعیت فی بازار زعفران مشهد
قیمت : ۶۲۰۰۰۰۰تومان
سرگل ممتاز
از دیگر گونه ها باید به شکل تاکید شده به زعفران سرگل اشاره کرد که مرغوب ترین زعفران به شمار می آید. این زعفران فاقد قسمت های خامه است و همان است که در جهان با نام یا تمام قرمز شناخته شده و مشابه زعفران کوپه است.
تنها کلاله ی زعفران که کاملاً قرمز رنگ است، معرف این زعفران است. در ایران به آن سرگل می گویند و به زعفران تمام قرمز نیز شناخته می شود.
در این زعفران، خامه ها کلا حذف می شوند و زعفران خالص حاصل می شود. این نوع زعفران را سرگل، سرقلم، سرریشه وممتاز می نامند (زعفران رشتهای بریده). شکستگی دربین رشته ها دیده نمی شود. معادل زعفران coupe در نامگذاری بین المللی می باشد.
زعفران سرگل، همان کلاله های کاملا قرمز رنگ و بریده شده ( جدا از هم ) زعفران هستند، که در آن هیچگونه خامه یا ریشه ای وجود ندارد. زعفران سرگل( ممتاز ) با توجه به قدرت رنگ دهی ، طول و ضخامت ، میزان شکستگی و نرمی آن ، قابل درجه بندی است.
قدرت رنگ دهی زعفران سرگل بین ۲۱۰ تا ۲۶۰ درجه است .
ریشه سفید
هنگامی که سرگل را از دسته جدا می کنیم، قسمت ریشه یا سفید که در ایران به آن کنج یا سفید زعفران گفته می شود، باقی می ماند که نمی توان آن را زعفران تلقی کرد. این قسمت در اروپا به white یا سفید یا خامه معروف است.
کنج زعفران جزء دسته بندی انواع زعفران قرار نمی گیرد. بر خلاف تصور عده ای که تصور می کنند کنج دارای عطر بیشتری نسبت به سرگل است باید گفت بررسی های علمی و آنالیزهای انجام شده نشان می دهد که موارد ارزشمند فقط در کلاله قرمز رنگ زعفران نهفته است. این مواد بخصوص کروسین (عامل رنگ زعفران) در اثر حرکت در بافت گیاهی از کلاله به خامه منتقل شده اما چون در خامه رطوبت بیشتری وجود د دارد موجب شده که به نظر بیاید که عطر بیشتری از خامه ب مشام می رسد. در عین حال به دلیل ظاهر زیبا و رنگ چشم نواز آن و اینکه نمی توان تقلبی برای آن در نظر گرفت، مورد توجه قرار می گیرد.
نرمه و بوری
این نوع زعفران شامل کلاله های قرمز رنگ زعفران بصورت پودرشده است. زعفران پودری در سه گروه طبقه بندی شده است:
پودری درجه یک (پودری سرگل) : این نوع بهترین کیفیت را دارد و در حقیقت زعفران سرگل پودرشده است و دارای قدرت رنگدهی بالایی است.
پودری درجه دو : این نوع زعفران شامل زعفران سرگل پودر شده و درصد کمی از خامه زعفران است دارای قدرت رنگدهی متوسط است.
پودری درجه سه : در این نوع زعفران، مقدار خامه پودر شده آن بیشتر از گروهای قبلی است .
هر یک از این زعفران ها به نوبه ی خود می تواند درجه یک (مرغوب) درجه دو (نیمه مرغوب) و درجه سه داشته باشد. هیچ یک از این انواع را نمی توان به آسانی بر دیگری ترجیح داد. تنها با توجه به خلوص کلاله و یا نسبت آن به خامه می توان برتری خاصی برای آن قایل شد. واضح است که با این نگاه زعفران سرگل و پوشالی در شرایط مشابه از انواع دیگر زعفران ها برتر بوده و از ارزش بیشتری برخوردار هستند.
بر خلاف تصور عده ای که زعفران ریشه ای و حتی ریشه یا کنج را دارای عطر بیشتری می دانند باید گفت بررسی های علمی و آنالیزهای انجام شده نشان داده است که منشاء مواد ارزشمند فقط در کلاله ی قرمز رنگ زعفران نهفته است.
کروسین در اثر حرکت در بافت گیاهی از خامه به کلاله منتقل شده اما چون در خامه رطوبت بیشتری وجود دارد، موجب شده که بنظر چنین بیاید که عطر بیشتری از خامه به مشام می رسد.
پرچم زرد
قسمت زرد رنگ (کنج) نه تنها فاقد مواد اصلی زعفران است بلکه حتی کروسین نیز در آن وجود ندارد. عطری که از آن به مشام می رسد تنها به خاطر رطوبت بیشتری است که نسبت به کلاله دارد. در عین حال به دلیل ظاهر زیبا و رنگ چشم نواز آن و اینکه نمی توان تقلبی برای آن در نظر گرفت، مورد توجه قرار می گیرد.
گرده زعفران
زعفران ریو
کلاله ها و خامه به یکدیگر متصل هستند و طول خامه یک سوم کلاله ها است.
زعفران اکستراکات
این زعفران از ترکیب دو زعفران ریو و مانچا به دست می آید.
زعفران سی یرا
طول کلاله ها کمتر از خامه بوده و مجموعاً رنگی قرمز مایل به زرد دارد.