برخلاف باور عمومی که با شروع فصل پاییز و زمستان و خفتگی درختان میوه، باغات نیازی به رسیدگی ندارند، اما بهترین زمان برای تغذیه و اصلاح خاک آنها نیز در این فصول می باشد. بنابراین، اگر مواد مغذی به طور صحیح در این فصول برای ریشه ها تأمین شود ، درختان می توانند در بهار با پتانسیل بیشتری فصل رویشی خود را آغاز کنند.گیاهان نیز همانند سایر موجودات زنده، نسبت به نیاز های اساسی در تغذیه خود حساس و هوشیار هستند و برای تأمین نیاز غذایی خود به آن سمت حرکت می نمایند، اگر در محلی غذای کامل و آماده ای در اختیار گیاهان بگذارند به آن جهت ریشه دهی خواهند داشت تا نیاز آبی و غذایی خود را تامین نماید.
اولین قدم برای تغذیه مناسب گیاه بررسی آزمایش خاک است. با استفاده از آزمایش خاک تنها ترکیباتی که برای درختان مورد نیاز باشند در اولویت تامین قرار میگیرند و در نتیجه در هزینه و وقت صرفه جویی می شود. بهترین روش برای تغذیه باغات میوه، چالکود می باشد.
در این روش کودهای دامی و کودهای شیمیایی به صورت اختلاط با هم برای هر درخت استفاده می گردند. اگرچه کشاورزان با استفاده از چالکود، تغییرات قابل ملاحظه ای در رشد درختان مشاهده نخواهند کرد اما به مرور زمان سیستم ریشه تقویت شده و بنابراین می تواند باعث افزایش درصد رشد شاخه های جدید در بهار شود.
چرا چالکود بهترین روش کوددهی شناخته شده است ؟
سهولت در جذب مواد غذایی بیشتر با اسیدی کردن محیط تغذیه ریشه گیاهان
- در چالکود به دلیل مصرف کودهای آلی، کودهای سولفاته و گوگرد، محیط اسیدی است و تحت چنین شرایطی حضور یون های بی کربنات فراوان در آب آبیاری به لحاظ ترشح فراوان یون هیدروژن در محیط چالکود، به فرایند جذب کمک می کند.
چالکود به صرفه و اقتصادی ترین روش کود دهی
- در روش چالکود دیگر نیازی به پابیل درختان میوه که هزینه فراوانی داشته و گاهی در اثر بی مبالاتی و فقدان دقت کارگران ریشه های فعال درختان آسیب پذیر می شود، نبوده و از نظر اقتصادی نیز این روش به صلاح باغدار است، باغدار برای هر چند سال یک بار با احداث دو الی چهار چالکود در سال های بعد نیازی به پابیل خاک نخواهد داشت.
- در روش چالکود به علت اینکه کود در نزدیکی ریشه قرار می گیرد ، به صورت مستقیم در اختیار گیاه قرار گرفته و از اتلاف کود جلوگیری می شود.
کمک به جذب موثر عناصر کم تحرک در روش چالکود
- به دلیل حضور آهک فعال در خاک های آهکی، زیادی بی کربنات در آب های آبیاری، کمی مواد آلی مصرف غیرصحیح (پخش سطحی) کود در ســایه انداز درختان و با عنایت به کمی تحرک اکثر کودهای مصرفی بخصوص کودهای فسفاته و سولفاته و عدم رعایت مصرف صحیح بهینه کود و آب، درختان میوه در کشور دچار عدم تغذیه صحیح هستند .
افزایش نفوذ پذیری خاک در روش چالکود
- کمبود مواد آلی و زیادی کربنات کلسیم در خاک های زیر کشت باغ ها عاملی برای نفوذ پذیری کم و فعال نبودن ریشه دوانی درختان عنوان شده است.
- سنگینی بافت خاک مشکل دیگری در برخی از باغ ها است، چنین خاک هایی پس از آبیاری مدت زمان طولانی تهویه ضعیفی داشته و فاقد اکسیژن کافی برای ریشه ها می باشند.
بهبود تهویه مطلوب در روش چالکود
- کمی اکسیژن و زیادی دی اکسید کربن و بی کربنات به شدت به ریشه ها صدمه رسانیده و جذب عناصر غذایی را مختل می نمایند.
- افزایش نفوذپذیری آب داخل خاک توسط حفره های مملو از مواد آلی را از دیگر محاسن ارزشمند این شیوه تغذیه گیاهی است.
- چاله های پُر شده با مواد آلی، مکان هایی فاقد آهک و مناسب برای ریشه ها را فراهم آورده و جذب عناصر را بهبود می بخشند.
- در بــرخی از بــاغ ها، نفــوذ پذیری خاک محدود بوده و آب بخوبی در خاک نفوذ نمی کند، چاله های پر شده با مواد آلی، نفوذ آب به داخل خاک را تشدید می کنند.
- ریشه ها از رشد بهتری برخوردار بوده و رنگ آنها، سفید و خوش رنگ با تراکم فراوان است.
کنترل علف هرز با روش چالکود
- با استفاده از روش چالکود مشکل علف های هرز تا حد زیادی کاهش می یابد.
- در این روش جوانه زنی بذور علف هرز کاهش می یابد. با مدفون کردن کود دامی در چاله، بذور علف هرزی که در کود دامی موجود هستند فرصت جوانه زنی پیدا نکرده و در نتیجه محل مناسبی برای رویش پیدا نمیکنند و در مصرف علفکش ها نیز صرفه جویی می شود
راندمان کارایی مصرف کود در روش چالکود
- راندمان و کارآیی مصرف کود در روش چالکود به مراتب بیشتر از روش پخش سطحی است و چون ریشه ها به شکلی مستقیم غذای مطلوب خود را تأمین می کنند، بنابراین غذای سالم برای مدتی بدون صرف انرژی در اختیار گیاه خواهد بود.
وقت مناسب چالکود چه زمانی است ؟
بهترین زمان کوددهی به روش چالکود، پایان فصل خواب و قبل از شروع فصل رشد است.
روش صحیح چالکود چگونه است؟
از آنجا که درخت میوه گیاهی است دائمی هر ساله تراکم ریشه در حوالی منطقه چالکود بیش از پیش افزایش یافته و تماس ریشه با این منطقه غنی از کود افزایش می یابد.در صورتی که تعداد چاله کم باشد، تماس ریشه درختان با مناطق اصلاح شده خاک کم بوده و اثر بخشی روش کامل نیست افزایش تعداد چاله نیز هزینه بر و پُرخرج خواهد بود.
مراحل انجام
- در ابتدا حفراتی در یک سوم انتهایی تنه درختان حفر کرده که مناسب ترین مکان برای تماس ریشه های فعال و جوان درختان با ترکیبات کودی و درنتیجه افزایش راندمان جذب مواد غذایی می باشد.
- توجه: چاله باید در مکانی حفر شود که در مسیر آب آبیاری بوده تا عناصر غذایی در دسترس ریشه های گیاه قرار گیرند.
- تعداد چاله های حفر شده براساس سن درخت متفاوت است. برای درختان با سن بیش از ۱۰ سال بین دو تا چهار چاله برای هر درخت توصیه می شود. البته درصورتیکه تعداد چاله ها بیشتر باشد به علت افزایش تماس سطح ریشه با مواد آلی و کودی برای درخت شرایط مناسب تری مهیا می گردد. در باغ های متراکم استفاده از کانال کود توصیه می گردد.
اندازه چاله
- چاله ها با وسایلی از جمله بیل و کلنگ و به قطر ۳۰ تا ۵۰ سانتیمتر و عمق ۱۲۰-۵۰ سانتیمتر حفر میگردند. که با توجه به سن درخت متغییر می باشد. بهترین عمق حفر چاله مقداری است که ریشه های فعال بتوانند با ترکیبات استفاده شده در چالکود در تماس باشند.
پرکردن چاله
- در ابتدا کود آلی با کود شیمیایی مخلوط شده و سپس داخل چاله ریخته شوند تا جایی که همسطح خاک اطراف شوند.
نکته: از ریختن خاک قبلی به داخل چاله خودداری کنید.
نکته: به جهت انتخاب ترکیبات شیمیایی مناسب برای چالکود از کارشناسان منطقه ای خود استفاده کنید.
چالکود باغ پسته